Sposób wytwarzania i budowa form wtryskowych

Forma wtryskowa to narzędzie umożliwiające produkcję elementów artykułów z tworzyw sztucznych, z którymi codziennie ma do czynienia wiele osób. Posiada ona układy funkcjonalne, w tym: gniazdo formujące, układ wlewowy, wypychania, chłodzenia oraz części prowadzące i napęd płyt. Do jej głównych zadań należy formowanie wyrobu, czyli nadanie mu odpowiedniego kształtu. Warto również wspomnieć, że formy wtryskowe powinny odprowadzać ciepło od materiału w płynnej formie i usuwać wypraski w sposób powtarzalny. Zaletą ich produkcji jest możliwość wytwarzania podzespołów o skomplikowanej i niestandardowej budowie, które są niemożliwe do uzyskania innymi metodami. Czas ich wykonania zależy od wielowymiarowości konstrukcji wypraski i wpływa na ich ostateczny koszt. Forma wtryskowa opłaca się jedynie przy produkcji seryjnej i wieloseryjnej.

Jakie wyróżniamy rodzaje form wtryskowych?

Podział na dwa rodzaje umożliwia dopasowanie formy do konkretnego przeznaczenia. Możemy wyróżnić zimnokanałowe (z materiałów termoplastycznych) i gorącokanałowe (z materiałów termoutwardzalnych) formy do wtryskarek. Producent powinien zadbać o ich najwyższą jakość, ponieważ od tego zależy efekt końcowy wypraski, a w tym także jej dokładność. Pierwsze z wymienionych generują mniejsze koszty produkcji, ponieważ nie posiadają specjalnego osprzętu i systemu gorącokanałowego, ale za to eksploatują więcej energii elektrycznej. Ponadto te formy produkują odpady, a do ich obsługi niezbędnych jest minimum kilka osób. Natomiast gorącokanałowe należą do oszczędniejszych pod względem surowców, ponieważ wytwarzają mniej ubytków. Ekonomiczniejsze bywają też pod względem czasu, bo nie wymagają tak dużego zaangażowania od operatorów. Muszą jednak składać się z kilku kluczowych części, mianowicie gorącej tulei wtryskowej oraz rozdzielacza i dysz. Są również bardziej czułe na zanieczyszczenia niż zimnokanałowe.

Budowa i projektowanie form wtryskowych

Formy zalicza się do urządzeń precyzyjnych dzięki dokładności ich wykonania. Ich budowa uzależniona jest od stopnia skomplikowania konstrukcji produkowanej wypraski. Projektowanie form wtryskowych to bardzo czasochłonny proces, ponieważ wymaga dużego zaangażowania kilku działów firmy. Ma to związek z dopasowaniem do potrzeb klienta dostępnych na rynku normaliów i zastosowaniem specjalnych układów mechanicznych, które zmniejszają konieczność obrabiania wypraski. Formę wtryskową implementuje się dopiero wówczas, gdy dział narzędziowni dobierze odpowiednie materiały oraz technologię jej obróbki, a także gdy przejdzie odpowiednią ilość prób. Wszystkie formy wtryskowe mają dwa układy. Są to podzespoły – ruchome i nieruchome, montowane do poszczególnych elementów. Gniazdo formujące składa się m.in. ze stempla, który jest wybrzuszonym fragmentem znajdującym się w ruchomym obszarze formy oraz wklęśniętej matrycy i segmentów poruszających się, stanowiących składową ww. części. Ich przemieszczanie się daje możliwość uwolnienia powierzchni, a zwłaszcza otworów bocznych wypraski, które są w stanie obejmować ją w całości, bądź tylko jej poszczególne obszary.

Do czego służą formy wtryskowe?

W związku z dynamicznym rozwojem przemysłu przetwórczego tworzyw sztucznych nasiliło się zapotrzebowanie na elementy z materiałów syntetycznych. Niezbędne są one już w motoryzacji, medycynie, przemyśle elektrotechnicznym, elektronicznym, maszynowym, ale także w budownictwie. Warto również nadmienić, że wykorzystuje się je do produkcji elementów urządzeń AGD. Formy wtryskowe dzięki swojej unikalnej konstrukcji zwiększają efektywność wytwarzania komponentów z tworzyw sztucznych. Za sprawą tego możliwa jest ich praca na dużą skalę, zachowując przy tym najniższe z potencjalnych kosztów. Pozwalają one na tworzenie przedmiotów o konkretnym kształcie, wyglądzie, kolorze, ale i zastosowaniu. Przy formowaniu poszczególnych produktów wystarczy umieścić odpowiedni surowiec w formie. Jednak jego proporcje muszą zostać dobrane tak, aby spełniały główne założenia koncepcji. Cechą, która przeważa, jest wysoka jakość artykułów oraz ich estetyczny wygląd. Dlatego tak wiele branży i przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego korzysta z form wtryskowych.